Spirituele dialoog
Volgens natuurkundige en filosoof David Bohm gaat de dialoog over meer dan alleen communicatie. “Gelijk elektronen die als balletdansers rondom de kern bewegen, kunnen mensen als in een dans hun gedachten om elkaar laten dansen. In deze harmonieuze ontmoeting zijn de gesprekspartners zich ervan bewust wat er tussen en in hen gebeurt.” Met zijn holistische visie werd Bohm de grondlegger van een als spiritueel ervaren dialoog. En dat terwijl hij zelf denkt dat het denkproces een fundamenteel materieel iets is.
Stap 1: Principes
Een van de gesprekspartners legt voorafgaand aan de dialoog de volgende principes uit:
- Luisteren-aandacht: door ons denkproces te vertragen zijn we in staat om naar anderen te luisteren zonder dat onze interne observeerder alleen datgene doorlaat wat bij onze eigen overtuigingen past.
- Spreken-auteurschap: draag vrijwillig bij aan het gesprek. Reageer met woorden die moeten worden gezegd en niet met woorden die ‘ik graag kwijt wil’. De woorden dragen bij aan het collectieve leerproces tijdens de dialoog.
- Opschorten-dissociatie van ego en identiteit: opschorten heeft alles te maken met het accepteren dat onze eigen overtuigingen vaak afkomstig zijn van buiten ons. Als deelnemer aan de dialoog hoor je de opinie van een ander als de jouwe.
- Respect voor elkaar en het proces
Stap 2: Start
De dialoog begint met stilte, totdat een van de deelnemers het woord neemt over iets wat op dat moment van belang is. Dat kan van alles zijn. Daarna neemt een andere deelnemer het woord, en dan weer een ander.
Stap 3: Afsluiting
Nadat alles gezegd is wat er gezegd moet worden, eindigen de deelnemers de dialoog.
Kijk ter verdieping van het gedachtegoed van Bohm naar dit interview of lees zijn boek On dialogue>>
Over Saskia van der Werff
